Dbaj o środowisko i  wybierz klimatyzację na ekologiczne czynniki chłodnicze

Wstęp

W dzisiejszych czasach wybór klimatyzacji to znacznie więcej niż tylko decyzja o komforcie termicznym – to świadomy wybór dotyczący przyszłości naszej planety. Branża HVAC przechodzi prawdziwą rewolucję, odchodząc od szkodliwych czynników chłodniczych na rzecz rozwiązań, które nie niszczą warstwy ozonowej i minimalizują wpływ na globalne ocieplenie. Jeśli zastanawiasz się, dlaczego warto postawić na ekologiczne technologie, ten artykuł pokaże Ci konkretne korzyści – zarówno dla środowiska, jak i Twojego portfela.

Zmiany w przepisach, rozwój technologii i rosnąca świadomość ekologiczna sprawiają, że tradycyjne czynniki chłodnicze odchodzą do lamusa. W ich miejsce pojawiają się nowoczesne alternatywy – od naturalnych substancji takich jak propan czy dwutlenek węgla, po zaawansowane syntetyczne czynniki o ultraniskim współczynniku GWP. Warto zrozumieć te zmiany, bo inwestycja w ekologiczną klimatyzację to decyzja na lata, która zaprocentuje nie tylko czystszym powietrzem, ale też realnymi oszczędnościami.

Najważniejsze fakty

• Ekologiczne czynniki chłodnicze mają zerowy lub bliski zeru wpływ na warstwę ozonową (ODP=0) – w przeciwieństwie do tradycyjnych freonów, które przez dziesięciolecia ją niszczyły.
• Nowoczesne rozwiązania oferują nawet o 30% niższe zużycie energii – klimatyzatory na propan (R290) czy R32 to nie tylko ekologia, ale też realne oszczędności na rachunkach.
• Unijne przepisy stopniowo wycofują szkodliwe czynniki – od 2025 roku w nowych urządzeniach nie będzie można stosować F-gazów o GWP powyżej 750.
• Naturalne czynniki takie jak amoniak (R717) czy CO₂ (R744) mają minimalny wpływ na efekt cieplarniany – ich GWP wynosi odpowiednio 0 i 1, podczas gdy tradycyjny R410A ma GWP=2088.

Ekologiczne czynniki chłodnicze – dlaczego warto na nie postawić?

Wybór klimatyzacji to nie tylko kwestia komfortu, ale też odpowiedzialności za środowisko. Ekologiczne czynniki chłodnicze to przyszłość branży HVAC – nie tylko ze względu na regulacje prawne, ale przede wszystkim ze względu na ich minimalny wpływ na naszą planetę. W przeciwieństwie do tradycyjnych rozwiązań, które przez lata niszczyły warstwę ozonową i przyspieszały globalne ocieplenie, nowoczesne alternatywy oferują wydajne chłodzenie bez szkodliwych konsekwencji.

Dlaczego warto wybrać ekologiczne rozwiązania? Przede wszystkim dlatego, że:

• Mają zerowy lub bliski zeru potencjał niszczenia ozonu (ODP = 0) – w przeciwieństwie do freonów, które dewastowały warstwę ozonową przez dziesięciolecia.
• Znacznie mniejszy wpływ na efekt cieplarniany (niski GWP) – niektóre tradycyjne czynniki miały GWP nawet 4000 razy wyższe niż CO₂!
• Są przyszłościowe – unijne przepisy stopniowo wycofują szkodliwe substancje, więc inwestycja w ekologiczne rozwiązania to zabezpieczenie na lata.

Tradycyjne czynniki vs. ekologiczne alternatywy

Klasyczne czynniki chłodnicze, takie jak R22 (HCFC) czy R410A (HFC), przez lata były standardem w klimatyzacji. Niestety, ich ciemną stroną był dewastujący wpływ na środowisko. Dla porównania:

„Czynnik R410A ma GWP wynoszące 2088, podczas gdy nowoczesny R32 – tylko 675. To ogromna różnica, zwłaszcza gdy weźmiemy pod uwagę, że wyciek nawet niewielkiej ilości tradycyjnego czynnika może być równoznaczny z emisją ton CO₂.”

Ekologiczne alternatywy, takie jak R32, R290 (propan) czy R744 (CO₂), oferują podobną wydajność chłodzenia, ale bez negatywnych skutków dla atmosfery. Co więcej, wiele z nich – jak propan czy amoniak – występuje naturalnie w przyrodzie, co eliminuje problem syntetycznych zanieczyszczeń.

Korzyści dla środowiska i Twojego portfela

Wybór ekologicznej klimatyzacji to nie tylko gest wobec planety, ale też mądra decyzja ekonomiczna. Dlaczego? Oto kilka powodów:

1. Niższe koszty eksploatacji – klimatyzatory na czynniki takie jak R32 czy propan są bardziej energooszczędne, co przekłada się na niższe rachunki za prąd.
2. Unikniesz kar i ograniczeń – od 2025 roku w UE zaostrzają się przepisy dotyczące F-gazów, a używanie nieekologicznych czynników może wiązać się z dodatkowymi opłatami.
3. Większa trwałość systemu – nowoczesne czynniki często lepiej współpracują z komponentami, zmniejszając ryzyko awarii.

Pamiętaj też, że klimatyzacja na propan (R290) zużywa nawet 30% mniej energii niż tradycyjne modele – to oszczędność, która zwróci się w ciągu kilku lat. Warto inwestować w rozwiązania, które służą zarówno Tobie, jak i środowisku.

Letnie dni wymagają odpowiedniej pielęgnacji – odkryj sekrety przewodnika po rodzajach skór naturalnych i wybierz idealną na nadchodzący sezon.

Naturalne czynniki chłodnicze – przyszłość klimatyzacji

W obliczu zmian klimatycznych branża HVAC stoi przed rewolucją – naturalne czynniki chłodnicze przestają być niszową alternatywą, a stają się standardem. Dlaczego? Bo łączą w sobie to, co najważniejsze: nieszkodliwość dla środowiska i znakomitą wydajność. W przeciwieństwie do syntetycznych odpowiedników, nie musimy ich produkować – występują w przyrodzie, a ich zastosowanie w klimatyzacji to powrót do korzeni z wykorzystaniem nowoczesnej technologii.

Co wyróżnia naturalne czynniki? Przede wszystkim ich parametry:

„Systemy na naturalne czynniki zużywają średnio o 15-30% mniej energii niż tradycyjne rozwiązania – to nie tylko ekologia, ale też realne oszczędności w portfelu użytkownika”

Amoniak (R-717) – sprawdzony i wydajny

Amoniak to weteran wśród czynników chłodniczych – stosowany od ponad wieku, dziś przeżywa renesans dzięki swoim unikalnym właściwościom. Jego efektywność termodynamiczna jest nawet o 20% wyższa niż w przypadku syntetycznych czynników, co przekłada się na niższe rachunki za energię. Co ważne, amoniak jest całkowicie biodegradowalny – w przypadku wycieku po prostu rozkłada się w atmosferze bez śladu.

Gdzie sprawdza się najlepiej? Przede wszystkim w:

1. Przemyśle spożywczym – chłodnie, mroźnie, browary
2. Systemach kaskadowych – połączony z CO₂ tworzy ultraefektywne rozwiązania
3. Dużych obiektach komercyjnych – coraz więcej lotnisk i centrów handlowych stawia na NH₃

Dwutlenek węgla (R-744) – bezpieczny i efektywny

Paradoksalnie, CO₂ – główny winowajca globalnego ocieplenia – stał się jednym z najbardziej ekologicznych czynników chłodniczych. Jego zalety to nie tylko zerowy wpływ na warstwę ozonową i GWP równe 1, ale też niepalność i nietoksyczność w normalnych warunkach. Co ciekawe, systemy na R-744 mogą pracować nawet przy -50°C, co czyni je idealnymi do zastosowań niskotemperaturowych.

Nowoczesne rozwiązania technologiczne pokonały główną wadę CO₂ – wysokie ciśnienie robocze. Dziś klimatyzatory transkrytyczne na dwutlenek węgla to:

• Standard w supermarketach – sieci handlowe masowo przechodzą na R-744
• Przyszłość motoryzacji – testowane w klimatyzacji samochodowej
• Rewolucja w pompach ciepła – szczególnie efektywne przy produkcji c.w.u.

Chcesz zachować pamięć o niezwykłym wydarzeniu? Sprawdź, jakie pamiątki z jubileuszu Pielgrzymi Nadziei warto przywieźć, by ocalić te chwile na dłużej.

Syntetyczne czynniki o niskim GWP – kompromis między wydajnością a ekologią

Nie zawsze naturalne czynniki chłodnicze są optymalnym wyborem – czasem konieczne jest znalezienie złotego środka między wydajnością a wpływem na środowisko. Właśnie w takich sytuacjach z pomocą przychodzą syntetyczne czynniki o niskim GWP, które łączą zalety tradycyjnych rozwiązań z ekologicznym podejściem. To szczególnie ważne w aplikacjach, gdzie naturalne czynniki nie sprawdzają się ze względów technicznych lub bezpieczeństwa.

Dlaczego warto rozważyć te rozwiązania? Przede wszystkim dlatego, że:

• Zachowują wysoką wydajność – porównywalną z tradycyjnymi HFC, ale przy znacznie mniejszym wpływie na środowisko
• Są łatwiejsze w adaptacji – często mogą być stosowane w istniejących systemach po niewielkich modyfikacjach
• Spełniają coraz ostrzejsze normy – ich GWP jest na tyle niskie, że nie będą wycofywane w najbliższych latach

„Nowoczesne syntetyczne czynniki jak R1234yf mają GWP poniżej 1, co oznacza, że ich wpływ na globalne ocieplenie jest porównywalny z dwutlenkiem węgla – to rewolucja w branży HVAC”

Hydrofluoroolefiny (HFO) – nowa generacja chłodziw

HFO to prawdziwy przełom technologiczny – czwarta generacja syntetycznych czynników chłodniczych, która niemal całkowicie eliminuje problem wysokiego GWP. W przeciwieństwie do swoich poprzedników (HFC), te związki chemiczne mają strukturę molekularną zaprojektowaną pod kątem minimalnego wpływu na środowisko. Najpopularniejsze z nich to R1234yf i R1234ze, które już teraz rewolucjonizują branżę klimatyzacyjną.

Co wyróżnia HFO na tle innych rozwiązań?

• Ultra-niski GWP – często poniżej 10, podczas gdy tradycyjne HFC mają GWP sięgające tysięcy
• Zerowy ODP – w ogóle nie wpływają na warstwę ozonową
• Krótki czas życia w atmosferze – rozkładają się w ciągu dni, a nie dziesięcioleci jak starsze czynniki

Warto jednak pamiętać, że HFO to wciąż stosunkowo nowa technologia, która ma swoje wyzwania – wyższe koszty produkcji i ograniczoną dostępność dla niektórych zastosowań. Mimo to ich potencjał jest ogromny, szczególnie w klimatyzacji samochodowej i komercyjnej.

Mieszaniny HFO/HFC – rozwiązanie przejściowe

W pełni ekologiczna transformacja branży HVAC wymaga czasu – dlatego mieszaniny HFO i HFC stały się praktycznym rozwiązaniem przejściowym. Łączą one zalety obu grup: niższy GWP dzięki HFO i znajome właściwości termodynamiczne z HFC. Przykłady? R513A (mieszanina R1234yf i R134a) czy R454B (R32 + R1234yf) – oba z GWP kilkukrotnie niższym niż czyste HFC.

Dlaczego te mieszanki zyskują na popularności?

• Łatwiejsza migracja – często mogą zastąpić tradycyjne czynniki bez konieczności wymiany całego systemu
• Lepsza wydajność – w niektórych aplikacjach przewyższają czyste HFO
• Koszty – są tańsze niż czyste HFO, choć droższe od tradycyjnych HFC

„Mieszaniny HFO/HFC to jak most między przeszłością a przyszłością – pozwalają stopniowo zmniejszać wpływ klimatyzacji na środowisko, nie wymuszając rewolucyjnych zmian”

Pamiętaj jednak, że to rozwiązania tylko przejściowe – w dłuższej perspektywie branża zmierza ku czystym HFO lub naturalnym czynnikom. Jeśli jednak szukasz kompromisu tu i teraz, mieszaniny mogą być optymalnym wyborem.

Pierwsze kroki małego odkrywcy mogą być pełne radości – dowiedz się, jak jeździk dla malucha pomoże w stawianiu pierwszych kroków na kółkach.

Regulacje prawne a wybór ekologicznych czynników chłodniczych

Wybór klimatyzacji to nie tylko kwestia technologii czy ceny – to także świadome podejście do obowiązujących przepisów. Światowe i unijne regulacje coraz mocniej naciskają na redukcję szkodliwych substancji, co bezpośrednio wpływa na dostępność i cenę tradycyjnych czynników chłodniczych. Warto znać te przepisy, bo ich ignorowanie może oznaczać nie tylko kary, ale też problemy z serwisowaniem urządzeń w przyszłości.

Dlaczego regulacje są tak ważne? Bo wprowadzają konkretne mechanizmy zmian:

• Stopniowe wycofywanie – harmonogramy eliminacji szkodliwych substancji
• System kwotowy – ograniczenia w produkcji i imporcie F-gazów
• Certyfikacja – wymóg specjalnych uprawnień do obsługi niektórych czynników

Protokół montrealski i poprawka z Kigali

Protokół montrealski z 1987 roku to kamień milowy w ochronie warstwy ozonowej. Skutecznie wyeliminował stosowanie CFC, które niszczyły ozon, ale jego prawdziwa siła tkwi w elastyczności – dokument był wielokrotnie aktualizowany, by odpowiadać na nowe wyzwania. Poprawka z Kigali z 2016 roku to najważniejsza nowelizacja ostatnich lat – rozszerzyła zakres protokołu o HFC, które choć bezpieczne dla ozonu, mają potężny wpływ na globalne ocieplenie.

„Poprawka z Kigali przewiduje redukcję użycia HFC o 80% do 2047 roku – to rewolucja, która zmusi branżę HVAC do przyspieszonego wdrażania ekologicznych alternatyw”

Co to oznacza w praktyce? Kraje rozwinięte, w tym Polska, muszą już teraz:

• Zamrozić poziomy HFC na średniej z lat 2011-2013
• Stopniowo redukować dostępność tych czynników
• Inwestować w alternatywy o niskim GWP

Rozporządzenie UE nr 517/2014 – co musisz wiedzieć?

Unijne rozporządzenie o F-gazach to najbardziej restrykcyjny akt prawny wpływający na rynek klimatyzacji w Europie. Jego głównym celem jest redukcja emisji fluorowanych gazów cieplarnianych o 2/3 do 2030 roku. Jak to osiągnięto? Przez szereg konkretnych mechanizmów:

• System kwotowy – producenci i importerzy HFC muszą kupować uprawnienia, których pula zmniejsza się co roku
• Zakazy stosowania – w nowych urządzeniach od 2025 roku nie będzie można używać F-gazów o GWP >750
• Obowiązki serwisowe – rygorystyczne wymogi odzysku i recyklingu czynników

Najważniejsze daty w kalendarzu:

• 2025 – zakaz stosowania HFC o GWP >750 w nowych klimatyzatorach split o mocy <12kW
• 2030 – redukcja HFC o 79% względem poziomu bazowego
• 2036 – zakaz używania HFC o GWP >150 w stacjonarnych systemach chłodniczych

„Od 2025 roku klimatyzatory na R410A (GWP=2088) znikną z rynku – to ostatni moment, by przestawić się na R32 (GWP=675) lub naturalne czynniki”

Pamiętaj – te regulacje to nie tylko ograniczenia, ale też szansa na modernizację. Firmy, które wcześniej przestawią się na ekologiczne rozwiązania, zyskają przewagę konkurencyjną i unikną problemów z dostępnością czynników w przyszłości.

Wyzwania związane z przejściem na ekologiczne czynniki chłodnicze

Choć korzyści płynące z ekologicznych czynników chłodniczych są niezaprzeczalne, ich wdrożenie nie zawsze przebiega gładko. Branża HVAC stoi przed szeregiem wyzwań, które wymagają przemyślanych rozwiązań i stopniowych zmian. Od technicznych ograniczeń po kwestie ekonomiczne – każdy z tych problemów ma realny wpływ na tempo transformacji w kierunku bardziej zrównoważonego chłodzenia.

Dlaczego przejście na ekologiczne rozwiązania bywa trudne? Przede wszystkim dlatego, że:

• Wymaga modernizacji infrastruktury – wiele istniejących systemów nie jest przystosowanych do nowych czynników
• Wzrastają koszty inwestycyjne – choć w dłuższej perspektywie się zwracają, początkowy wydatek bywa zniechęcający
• Wymaga zmiany mentalności – zarówno wśród producentów, instalatorów, jak i użytkowników końcowych

„Przejście na ekologiczne czynniki to nie tylko wymiana płynu w układzie – to często konieczność przeprojektowania całego systemu, co wiąże się z czasem i dodatkowymi kosztami”

Problemy techniczne i bezpieczeństwa

Technologia nie zawsze nadąża za ekologicznymi ambicjami. Nowe czynniki chłodnicze często wymagają innych parametrów pracy niż te, do których przyzwyczaiła nas tradycyjna klimatyzacja. Na przykład systemy na CO₂ pracują przy ciśnieniach nawet 10 razy wyższych niż standardowe rozwiązania, co wymaga specjalnych komponentów i wzmocnionej konstrukcji.

Największe wyzwania techniczne to:

• Kompatybilność materiałowa – amoniak niszczy miedź, a węglowodory wymagają specjalnych uszczelek
• Zmienne parametry pracy – np. niska temperatura krytyczna CO₂ (31°C) utrudnia pracę w upalne dni
• Bezpieczeństwo – łatwopalność propanu czy toksyczność amoniaku wymagają dodatkowych zabezpieczeń

Nie bez znaczenia jest też brak wykwalifikowanej kadry – wielu serwisantów wciąż lepiej zna tradycyjne systemy niż nowe, ekologiczne technologie. Szkolenia i certyfikacje to konieczność, ale też dodatkowy koszt i czas potrzebny na adaptację.

Koszty inwestycyjne i eksploatacyjne

Ekologia w HVAC często wiąże się z wyższymi kosztami początkowymi. System na naturalne czynniki może kosztować nawet o 30-50% więcej niż tradycyjne rozwiązanie. Skąd ta różnica? Przede wszystkim z konieczności stosowania specjalistycznych komponentów – od wzmocnionych rur po dodatkowe systemy bezpieczeństwa.

Główne koszty, które trzeba wziąć pod uwagę:

• Modernizacja istniejących systemów – często bardziej kosztowna niż budowa od podstaw
• Droższe czynniki chłodnicze – np. R1234yf jest kilkukrotnie droższy niż tradycyjne HFC
• Specjalistyczne serwisowanie – wymaga lepiej wyszkolonych i droższych techników

„Choć koszty inwestycyjne są wyższe, ekologiczne systemy często zwracają się w 3-5 lat dzięki oszczędnościom energii – to ważny argument przy podejmowaniu decyzji”

Nie zapominajmy też o kosztach ukrytych – takich jak potencjalne kary za używanie wycofywanych czynników czy utrata konkurencyjności na rynku, który coraz bardziej ceni zrównoważone rozwiązania. W dłuższej perspektywie opłaca się myśleć ekologicznie – nawet jeśli początkowo wymaga to większych nakładów.

Praktyczne zastosowania ekologicznych czynników w klimatyzacji

Ekologiczne czynniki chłodnicze to nie tylko teoria – coraz częściej znajdują realne zastosowanie w różnych obszarach naszego życia. Od domowych klimatyzatorów po przemysłowe systemy chłodnicze, nowoczesne rozwiązania pokazują, że dbanie o środowisko może iść w parze z efektywnością i wygodą użytkowania. Co ważne, w każdym z tych zastosowań kluczowe jest dopasowanie technologii do konkretnych potrzeb, bo to właśnie właściwy dobór decyduje o sukcesie ekologicznej inwestycji.

Klimatyzacja domowa i komercyjna

W domach i biurach ekologiczne rozwiązania zdobywają coraz większą popularność, głównie dzięki coraz szerszej ofercie przystępnych cenowo urządzeń. Klimatyzatory na R32 stały się już standardem – ten czynnik o GWP=675 jest nie tylko bardziej przyjazny środowisku niż starsze odpowiedniki, ale też znacznie wydajniejszy energetycznie. W praktyce oznacza to niższe rachunki za prąd przy tej samej mocy chłodzenia.

W mniejszych obiektach komercyjnych, takich jak sklepy czy małe biurowce, coraz częściej spotyka się systemy VRF na R32 lub mieszaniny HFO/HFC. Ich zalety to:

• Elastyczność – możliwość podłączenia wielu jednostek wewnętrznych do jednej zewnętrznej
• Inteligentne zarządzanie – automatyczne dostosowanie mocy do aktualnych potrzeb
• Łatwość integracji – współpraca z systemami fotowoltaicznymi

Ciekawym trendem są też klimatyzatory na propan (R290), które choć wymagają specjalnych środków bezpieczeństwa ze względu na łatwopalność, oferują wyjątkowo niski GWP (tylko 3) i wysoką sprawność energetyczną. W Europie Zachodniej takie rozwiązania są już powszechne w szkołach i urzędach.

Systemy przemysłowe i pompy ciepła

Przemysł to obszar, gdzie ekologiczne czynniki chłodnicze od lat sprawdzają się w wymagających warunkach. Amoniak (R717) wciąż króluje w dużych chłodniach i zakładach przetwórstwa spożywczego – jego zerowy wpływ na środowisko i doskonałe parametry termodynamiczne są nie do zastąpienia. Nowością są natomiast systemy kaskadowe łączące amoniak z CO₂, które pozwalają osiągnąć ekstremalnie niskie temperatury przy zachowaniu wysokiej efektywności.

W przemyśle spożywczym rewolucję przyniosły systemy transkrytyczne na CO₂, które:

• Znakomicie sprawdzają się w niskich temperaturach – nawet do -50°C
• Pozwalają odzyskiwać ciepło odpadowe – np. do podgrzewania wody użytkowej
• Są bezpieczne dla produktów – w przypadku wycieku nie ma ryzyka skażenia

Pompy ciepła to kolejny obszar, gdzie ekologiczne czynniki pokazują swoją przewagę. Pompy na propan (R290) osiągają znakomitą wydajność nawet przy niskich temperaturach zewnętrznych, a systemy na CO₂ są niezastąpione przy produkcji ciepłej wody użytkowej. Co ważne, wiele z tych rozwiązań można zasilać energią z OZE, tworząc w pełni zrównoważony system grzewczo-chłodzący.

Wnioski

Przejście na ekologiczne czynniki chłodnicze to nie tylko trend, ale konieczność wynikająca zarówno z regulacji prawnych, jak i rosnącej świadomości ekologicznej. Kluczowe korzyści to znacznie mniejszy wpływ na środowisko, niższe koszty eksploatacji oraz przyszłościowość inwestycji. Warto zwrócić uwagę, że technologie takie jak R32, propan czy CO₂ już teraz oferują wydajność porównywalną z tradycyjnymi rozwiązaniami, a przy tym są bardziej energooszczędne.

Wybór konkretnego czynnika powinien być podyktowany nie tylko względami ekologicznymi, ale też warunkami technicznymi i bezpieczeństwem. Podczas gdy mieszaniny HFO/HFC stanowią dobre rozwiązanie przejściowe, to naturalne czynniki jak amoniak czy dwutlenek węgla są przyszłością dla wymagających zastosowań przemysłowych.

Najczęściej zadawane pytania

Czy ekologiczne czynniki chłodnicze są tak samo wydajne jak tradycyjne?
Tak, nowoczesne ekologiczne czynniki takie jak R32 czy R290 często przewyższają wydajnością starsze rozwiązania, przy czym zużywają przy tym mniej energii. Przykładowo, systemy na propan mogą być o 30% bardziej efektywne energetycznie.

Dlaczego warto już teraz inwestować w ekologiczne rozwiązania?
Z dwóch głównych powodów: unikniesz problemów z dostępnością czynników po wejściu w życie kolejnych faz rozporządzenia F-gazowego, a także obniżysz koszty eksploatacji dzięki lepszej efektywności energetycznej nowych systemów.

Czy klimatyzacja na CO₂ jest bezpieczna?
Tak, pod warunkiem prawidłowego montażu i serwisowania. Systemy na R744 pracują wprawdzie przy wysokich ciśnieniach, ale wykorzystują specjalnie zaprojektowane komponenty. CO₂ jest przy tym nietoksyczny i niepalny w normalnych warunkach.

Jak długo zwraca się inwestycja w ekologiczną klimatyzację?
W zależności od typu systemu i intensywności użytkowania, okres zwrotu wynosi zwykle 3-5 lat. Najszybciej zwracają się rozwiązania na propan i R32 dzięki ich wysokiej sprawności energetycznej.

Czy można modernizować istniejące systemy zamiast kupować nowe?
W niektórych przypadkach tak – mieszaniny HFO/HFC często mogą zastąpić tradycyjne czynniki po niewielkich modyfikacjach. Jednak dla pełni korzyści warto rozważyć kompletną wymianę systemu na projektowany specjalnie pod ekologiczne czynniki.